Dla prawników wizyta w sądzie, to jak dla lekarza wizyta w szpitalu, czyli codzienne życie zawodowe. Dla innych osób może to być stresujące doświadczenie. Uczestnictwo w procesie karnym wiąże się oczywiście z dodatkowym napięciem. Nawet jednak w trakcie rozprawy cywilnej, ubiór uczestników rozprawy, sędziów, adwokatów, radców prawnych lub prokuratorów i odpowiednie, sformalizowane, zasady zachowania mogą wprowadzać niepokój, zwłaszcza jeżeli w sądzie się dotąd nie bywało.
Warto pamiętać, że odpowiednie zachowanie może znacząco wpłynąć na odbiór naszej osoby przez sąd. Punktualność jest oczywiście niezbędna. Najlepiej przyjść 10–15 minut wcześniej. Upewnij się, w której sali odbywa się rozprawa. Strój powinien być schludny. Sędziów, adwokatów, radców prawnych lub prokuratorów obowiązuje specjalny ubiór, tzw. toga. Jest to czarna, fałdzista suknia, sięgająca powyżej kostek. Charakteryzuje się odciętym karczkiem i ułożeniem w kontrafałdy. Na piersiach znajduje się żabot w kolorze charakterystycznym dla danego zawodu prawniczego, np. ciemnoniebieski dla radców prawnych, a mankiety i kołnierz mają wypustkę z aksamitu w tym samym kolorze. Toga jest strojem urzędowym, noszonym przez radców prawnych podczas rozpraw sądowych, podkreślającym powagę sytuacji. Zwykłego Kowalskiego nie obowiązuje zakładanie garnituru, raczej jednak nie należy zakładać koszulki i szortów, ponieważ może być to uznane za nielicujące z powagą sądu.
Wchodząc na salę, należy wyłączyć lub wyciszyć telefon i czekać, aż sąd nas poprosi o zabranie głosu. Koniecznie należy sprawdzić wokandę wywieszoną na drzwiach Sali sądowej. Będą w niej informacje, jakie rozprawy są zaplanowane w danym dniu i jaka rozprawa obecnie trwa. Stąd dowiemy się, czy nasza rozprawa nie opóźni się i czy nie została przeniesiona do innej sali. Pamiętajmy, że do sędziego zwracamy się „Wysoki Sądzie”. Kiedy składamy wyjaśnienia, mówmy spokojnie. Jeśli czegoś nie wiemy lub nie pamiętamy – lepiej to powiedzieć wprost, niż zgadywać. Nie przerywamy innym uczestnikom rozprawy – nawet jeśli mówią rzeczy nieprawdziwe. Sąd da każdemu czas na wypowiedź.
Ważne, że nawet jeżeli pytania zadaje pełnomocnik jednej ze stron, adwokat lub radca prawny, odpowiedzi kierujemy do sądu. Jeśli nie rozumiemy pytania – poprośmy o powtórzenie. Warto wcześniej przygotować się do rozprawy – np. zapisując chronologicznie fakty. Unikajmy emocji, oceniania drugiej strony czy okazywania zniecierpliwienia. Pamiętaj: sędzia nie zna Twojej sprawy tak jak Ty – to Ty masz przedstawić ją w sposób jasny i rzeczowy. Opanowanie i kultura osobista mogą zbudować Twój wiarygodny wizerunek. W czasie publikacji orzeczeń, wstajemy i wysłuchujemy orzeczenia na strojąco. Nie wszyscy to wiedzą, jednak pandemia wywarła również istotny wpływ na to, jak działają dzisiaj sądy. Obecnie w wielu rozprawach możemy uczestniczyć w trybie zdalnym, stąd, w porównaniu z wizytą w gmachu sądu, także stres związany z uczestnictwem w takiej rozprawie wydaje się mniejszy.
