Reforma planowania przestrzennego

Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowana została aktualna wersja projektu ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Projekt stanowi element, kolejnej już próby wszechstronnej reformy przepisów planistycznych. Obecnie, tzw. reforma planowania przestrzennego wpisana jest w założenia Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności. Aktualnie obowiązująca ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z 2003 roku była wielokrotnie zmieniana. W ocenie prawodawcy, fakt, że planowanie przestrzenne podlega stałym zmianom wynikającym z postępu technologicznego, uzasadnia konieczność dokonywania systematycznych zmian przepisów w tym zakresie. Projektowane zmiany mają na celu przede wszystkim uproszczenie, ujednolicenie i przyspieszenie procedur planistycznych. Główne założenia projektowanej nowelizacji to m.in.:

  • wprowadzenie planów ogólnych gminy jako nowego instrumentu planistycznego o zasięgu całej gminy. Plany mają być dokumentami o bardzo zwięzłej formie i niewielkiej liczbie ustaleń umożliwiającej ich standaryzację, które zastąpią studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Decyzje o warunkach zabudowy będą mogły być wydawane wyłącznie na obszarach wskazanych w planie ogólnym,
  • wprowadzenie Zintegrowanego Planu Inwestycyjnego jako nowego narzędzia planistycznego, dającego gminom dużą swobodę w lokalizowaniu i realizacji inwestycji. ZPI ma być szczególnym rodzajem planu miejscowego, uchwalanym przez radę gminy na wniosek inwestora, po przeprowadzeniu negocjacji i zawarciu umowy urbanistycznej, określającej zasady i warunki realizacji inwestycji oraz zobowiązania stron. ZPI ma uzupełnić, a od 2026 r. zastąpić, uchwałę o ustaleniu lokalizacji inwestycji mieszkaniowej, podejmowaną na podstawie specustawy mieszkaniowej,
  • zmiany w opłacie planistycznej poprzez jej pobieranie w związku już z samym faktem uchwalenia lub zmiany planu miejscowego, jeżeli wskutek tego doszło do wzrostu wartości nieruchomości,
  • utworzenie Rejestru Urbanistycznego, który ma być źródłem informacji i danych, w tym danych przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego, a także
  • wprowadzenie zasad gwarantujących udział społeczeństwa w procedurze przygotowania aktów planowania przestrzennego, uporządkowanie przepisów dot. procedury planistycznej, zmiany dot. decyzji o warunkach zabudowy oraz cyfryzacja dokumentów planistycznych.

Ministerstwo Rozwoju i Technologii przewiduje, że zmiana ustawy zostanie uchwalona jeszcze w 2022 roku, przy czym większość przepisów wejdzie w życie 30 dni od dnia uchwalenia. Ponadto do końca 2025 r. będzie obowiązywał okres przejściowy, umożliwiający działanie systemu planistycznego gminy, nawet jeżeli nie wejdzie w życie plan ogólny gminy.