Rząd planuje wprowadzenie przepisów ograniczających tzw. hurtowe nabywanie lokali mieszkalnych. Projekt ustawy regulujący powyższą kwestię trafił w styczniu br. do Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Jak tłumaczy Ministerstwo Rozwoju i Technologii będące autorem projektu, przyjęcie takiej regulacji miałoby być odpowiedzią na problem pakietowego zakupu lokali mieszkalnych, które, w ocenie autorów projektu, może ograniczać dostęp osób fizycznych do lokali służących zaspokajaniu własnych potrzeb mieszkaniowych. W celu rozwiązania tego problemu proponuje się wprowadzenie limitu 5 lokali mieszkalnych, które można nabyć bez ograniczeń. Po wyczerpaniu tego limitu, w danym roku będzie możliwe nabycie tylko jednego lokalu, a każde takie nabycie będzie objęte podatkiem od czynności cywilnoprawnych w podwyższonej stawce wynoszącej, zgodnie z projektem, 6%. Stawka ta ma być stosowana zarówno przy nabyciu na rynku wtórnym, jak i pierwotnym. Przypomnijmy, że na rynku pierwotnym podatek nie obowiązywał. Ograniczenia w nabywaniu mieszkań nie będą jednak dotyczyły dziedziczenia, darowizny, wejścia w posiadanie lokalu wskutek wyroku sądowego ani odwróconej hipoteki. Ponadto, ograniczeniom tym nie będzie też podlegało przejęcie mieszkania w zamian za rentę dożywotnią dla właściciela oraz w niektórych innych pozakomercyjnych przypadkach. Ponadto ustawa ma nie znajdować zastosowania w odniesieniu do nabywania domów jednorodzinnych. Zgodnie z odpowiedzią ministerstwa na pytanie PAP o sposób realizacji ww. ograniczenia, kupujący mieszkanie będzie musiał złożyć przed notariuszem „oświadczenie pod odpowiedzialnością karną”. Nie sposób nie zauważyć, że przepisy w zaproponowanym kształcie dają możliwość ich łatwego obejścia, np. przez darowiznę „nadmiarowych” mieszkań lub rozdzielanie zakupów nowych lokali na osoby spokrewnione. Resort sygnalizuje jednak, że wprowadzone zostaną mechanizmy uniemożliwiające omijanie przepisów ustawy w ten sposób. Projekt zakłada także wprowadzenie rozwiązania, w ramach którego minister właściwy do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa będzie mógł w wyjątkowych przypadkach zwolnić transakcję z wymagań ustawy, jeżeli uzasadnia to ekonomiczna sytuacja właściciela zajmującego się budową lub obrotem mieszkaniami. Głosy ekspertów oraz opinii publicznej dot. projektowanej ustawy pokazują, iż wzbudza ona wiele kontrowersji. Można spodziewać się jednak, że proponowane rozwiązania będą modyfikowane na kolejnych etapach prac legislacyjnych, a zatem z ostateczną ich oceną należy poczekać do momentu uchwalenia ustawy.