W ramach nowelizacji szeroko pojętego prawa budowlanego lub, właściwie, prawa związanego z inwestycjami budowlanymi, w nadchodzącym roku ma dojść do zmian w ustawie z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Reforma zakłada zwiększenie spójności systemu planowania przestrzennego, uproszczenie procedur oraz poprawę ładu przestrzennego w całym kraju. Zapewne, po tylu próbach reform, które spełzły na niczym, z rezerwą podchodzimy do kolejnej planowanej reformy, jednak nie można wykluczać, że jedna z reform zostanie uwieńczona sukcesem.

Jedną z głównych zmian reformy jest wprowadzenie obowiązkowego dla obszaru całej gminy planu ogólnego, który ma zastąpić studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Plan ogólny będzie miał rangę aktu prawa miejscowego. Jego postanowienia mają być w takim samym stopniu wiążące dla ustaleń planów miejscowych, jak i dla warunków określanych w decyzji o warunkach zabudowy. To w planie ogólnym, wyznaczone zostaną także obszary, na których wydanie takich decyzji będzie dopuszczalne. Ponadto ustalenia planu ogólnego nie będą bezpośrednio wiążące przy wydawaniu innych decyzji niż decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w szczególności przy wydawaniu decyzji o pozwoleniu na budowę.

Oznacza to, że organy architektoniczno-budowlane nie będą mogły na podstawie ustaleń planu ogólnego wnieść sprzeciwu wobec zgłoszenia budowy lub wykonywania robót budowlanych oraz weryfikować zgodności projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz projektu architektoniczno-budowlanym z ustaleniami planu ogólnego. Nowelizacja przepisów zakłada także zmiany w zakresie opłaty planistycznej. Ma ona być pobierana niezależnie od tego, czy nieruchomość zostanie zbyta czy nie. Wysokość opłaty nie będzie już ustalana przez rady gminy, bowiem przewiduje się wprowadzenie stałej stawki w wysokości 30% wzrostu wartości nieruchomości. Podobnie ustalono zasady dotyczące nakładania opłat na właścicieli nieruchomości, których wartość wzrosła w związku z wydaniem decyzji o warunkach zabudowy. Projektowana reforma zakłada także szereg innych zmian mających na celu uproszczenie i usprawnienie procedury planistycznej, takich jak m. in.:

• zwiększenie udziału obywateli w pracach planistycznych (np. możliwość wystąpienia przez mieszkańców z inicjatywą opracowania zmian lub nowych aktów planistycznych),
• wprowadzenie nowego narzędzia planistycznego – zintegrowanego planu inwestycyjnego, stanowiącego nowe narzędzie planistyczne, które zmodyfikuje założenia przyjęte w specustawie mieszkaniowej, zastępując plany miejscowe gminy,
• utworzenie tzw. Rejestru Urbanistycznego – teleinformatycznego zbioru informacji i danych przestrzennych z zakresu planowania i zagospodarowania przestrzennego, które mają być jawne (za wyjątkiem danych osobowych) oraz bezpłatne.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem projektu, większość przepisów ustawy nowelizującej ma wejść w życie 30 dni od dnia jej ogłoszenia.